Zalecenia i rekomendacje Polskiego Towarzystwa Onkologicznego dla pacjentów onkologicznych i placówek onkologicznych w związku z epidemią wirusa SARS-Cov-2 – aktualizacja z dnia 08.04.2020 r.

W związku z postępującą epidemią koronawirusa w Polsce personel medyczny dokłada wszelkich starań, aby placówki onkologiczne kontynuowały leczenie chorych na nowotwory. Szpitale i oddziały onkologiczne działają w oparciu o zaostrzone procedury bezpieczeństwa, które podlegają systematycznym przeglądom i aktualizacjom. Poniżej przedstawiamy najnowsze rekomendacje Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.

Apel o zapewnienie opieki pacjentom onkologicznym

Choroby nowotworowe nadal pozostają drugą najczęstszą przyczyną zgonów wśród Polaków. Rocznie z powodu nowotworu umiera niemal 100 tys. osób (dziennie to około 300 osób!). Jest to grupa chorych, którym należy bezwzględnie zapewnić opiekę – zarówno kontynuującym terapię, jak i nowym pacjentom.

Obecnie najwyższym priorytetem jest zachowanie bezpieczeństwa i prawidłowości przebiegu wielospecjalistycznego leczenia radykalnego. Plan terapeutyczny może być modyfikowany wyłącznie wtedy, gdy nie stanowi to zagrożenia dla życia i zdrowia pacjenta. Onkolodzy podejmują decyzję każdorazowo indywidualnie, mając na uwadze bezpieczeństwo pacjenta.

Apelujemy do wszystkich placówek medycznych o współpracę w zakresie zapewnienia opieki pacjentom onkologicznym.

Wśród nowych rekomendacji i zaleceń prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi:

  • Rekomendujemy, aby personelowi onkologicznemu umożliwić priorytetowy dostęp do testów na koronawirusa, w celu skrócenia czasu eliminacji z pracy.
  • Zalecamy, aby pacjenci nie odwoływali wizyt potwierdzonych przez szpital z obawy przed zakażeniem. W niektórych przypadkach odraczanie rozpoczęcia diagnostyki i leczenia stanowi bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia. Prosimy stosować się do zaleceń lekarzy.
  • Jeśli decyzją lekarza wizyta w szpitalu została odroczona, prosimy o dostosowanie się do zaleceń. Odroczenie wizyty ma na celu zapewnienie pacjentom bezpieczeństwa.
  • Personelowi medycznemu zalecamy realizowanie standardowej diagnostyki i leczenia chorych z podejrzeniem lub potwierdzeniem nowotworu złośliwego, po uprzednim wykluczeniu objawów infekcji.
  • Zalecamy, aby we wszystkich przypadkach, w których jest to możliwe, ograniczać czas trwania pobytu w szpitalu – skrócenie czasu ekspozycji zmniejsza ryzyko transmisji zakażenia.
  • Rekomendujemy ograniczenie w przypadku pracowników szpitali i oddziałów onkologicznych pracę tylko w jednym ośrodku w celu wyeliminowania ryzyka przenoszenia na personel i pacjentów zakażenia koronawirusem. Dotyczy to zarówno pracy w innych szpitalach, dyżurów na innych oddziałach, jak również poradni zewnętrznych (również prywatnych).
  • Rekomendujemy zmianowy tryb pracy. Stworzenie co najmniej dwóch stałych zespołów zajmujących się diagnostyką i leczeniem pacjentów onkologicznych, które mają ze sobą stały kontakt, ale wyłącznie elektroniczny.
  • Zaleca się odizolowanie oddziałów SOR od oddziałów onkologicznych.

Zalecenia i rekomendacje

I Rekomendacje dla pacjentów onkologicznych

 

1.1. Komunikacja ze szpitalem

 

  • Zaleca się kontakt z placówkami onkologicznymi za pośrednictwem infolinii, maila, sms lub innych kanałów komunikacji udostępnionych przez daną placówkę.
  • Infolinie i bramki sms są bardzo przeładowane, co wymagać będzie dłuższego czasu na wygenerowanie odpowiedzi. Jednak są to obecnie najbezpieczniejsze formy komunikacji.
  • Prosimy o sprawdzanie aktualnych informacji na stronach internetowych placówek.
  • Zaleca się odbiór wyników badań on-line lub w specjalnie do tego przeznaczonych punktach. Informacje nt. sposobu wydawania wyników badań należy sprawdzać w danej placówce.
  • Zalecamy korzystanie z tele-konsultacji.
  • Zalecamy korzystanie z e-recept za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP) – w przypadku przyjmowania leków na receptę w warunkach domowych.
  • Polecamy również korzystanie z ogólnopolskiej infolinia dla pacjentów onkologicznych prowadzonej przez Biuro Rzecznika Praw Pacjenta - 800 190 590, prefiks 2.

 

1.2. Zasady wizyt w szpitalu onkologicznym

 

  • Do szpitala onkologicznego mogą przychodzić pacjenci wyłącznie z uprzednio potwierdzoną wizytą.
  • Do placówki onkologicznej chory może przyjść z osoba towarzyszącą tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne, np. gdy jest osobą niesprawną lub niewidomą.
  • Przed wizytą pacjent powinien zmierzyć sobie temperaturę. Jeśli wynik pomiaru będzie równy 38 stopni C lub wyższy, występują objawy, takie jak: kaszel, duszność oraz pacjent znajduje się w grupie ryzyka (pobyt w okresie ostatnich 14 dni w rejonie aktywnej transmisji koronawirusa SARS CoV-2 lub kontakt z osobą zakażoną) – nie powinien przychodzić do szpitala onkologicznego.
  • W przypadku podejrzenia zakażenia koronawirusem należy postępować zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego i Ministerstwa Zdrowia – infolinia 800 190 590.
  • W szpitalach został wprowadzony całkowity zakaz odwiedzin pacjentów onkologicznych. Zakaz obowiązuje do odwołania.
  • Pacjenci hospitalizowani mają bezwzględny zakaz opuszczania szpitali, gdyż przebywając poza szpitalem mogą zarazić się wirusem. Dotyczy to również spotkań z rodziną.
  • Przed wejściem do placówki onkologicznej należy poddać się badaniu ogólnemu w specjalnej śluzie oraz stosować się do poleceń personelu medycznego.
  • W przypadku oczekiwania przed śluzą prosimy o zachowanie bezpiecznej odległości od innych osób.
  • Na terenie szpitala prosimy o stosowanie się do poleceń personelu medycznego.

1.3. Osoby z podejrzeniem nowotworu

 

  • Nowi pacjenci nadal są przyjmowani do placówek onkologicznych – osoby z podejrzeniem nowotworu mogą wymagać przyjęcia do szpitala.
  • Pacjent powinien mieć skierowanie wystawioną kartę DiLO od lekarza, który zdiagnozował podejrzenie nowotworu.
  • Dla pacjentów z podejrzeniem nowotworu istnieje możliwość zdalnego wystawienia karty DiLO przez lekarza POZ/AOS lub punkt rejestracji w szpitalu onkologicznym.
  • Numer karty DiLO należy podać rejestrując się w poradni onkologicznej.
  • Zalecamy, aby pacjenci nie odwoływali wizyt potwierdzonych przez szpital z obawy przed zakażeniem. W niektórych przypadkach odraczanie rozpoczęcia diagnostyki i leczenia stanowi bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia. Prosimy stosować się do zaleceń lekarzy.

 

1.4. Pacjenci kontynuujący leczenie

 

  • Terapia przeciwnowotworowa powinna być kontynuowana.
  • Jeśli decyzją lekarza wizyta w szpitalu została odroczona, prosimy o dostosowanie się do zaleceń. Odroczenie wizyty ma na celu zapewnienie pacjentom bezpieczeństwa.
  • Z pacjentami w trakcie terapii w stałym kontakcie powinni być koordynatorzy leczenia onkologicznego.
  • Zalecamy, aby pacjenci nie odwoływali wizyt potwierdzonych przez szpital z obawy przed zakażeniem. W niektórych przypadkach odraczanie leczenia stanowi bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia. Prosimy stosować się do zaleceń lekarzy.

 

1.5. Kontrola po leczeniu

 

  • Badania kontrolne w okresie do 5 lat po zakończeniu leczenia mogą być odraczane, jeśli stan pacjenta jest stabilny.
  • Badania kontrolne w dłuższym okresie po zakończeniu leczenia nowotworu (powyżej 5 lat) w chwili obecnej powinny być realizowane poza ośrodkami onkologicznymi i/lub ewentualnie w formie tele-konsultacji.

 

1.6. Pacjenci w stanie terminalnym

  • W przypadku pacjentów terminalnych lekarz prowadzący podejmuje decyzje o umożliwieniu spotkania z rodziną lub wypisania pacjenta do domu, w zależności od woli rodziny.

II Rekomendacje dla organizacji pracy w szpitalach/oddziałach onkologicznych

 

2.1. Komunikacja z pacjentami

  • Koordynator leczenia powinien pozostać z pacjentem w stałym kontakcie telefoniczym/ smsowym / mailowym w zakresie:
    • umawiania wizyt i terminów konsultacji,
    • odbierania i informowania o wynikach pacjenta,
    • ustalenia terminów konsyliów,
    • wyjaśnienie bieżących problemów – informacje celowane.
  • Zaleca się umożliwienie pacjentom odbioru wyników badań on-line lub w specjalnie do tego przeznaczonych punktach.
  • Zaleca się, aby tam, gdzie to możliwe przeprowadzać tele-konsultacje u pacjentów.
  • Rekomendujemy uruchomienie różnych kanałów komunikacji dla pacjentów – infolinia, kontakt mail, kontakt SMS, internetowe platformy komunikacyjne.
  • Rekomendujemy kontakt z każdym pacjentem w celu potwierdzenia i odwołania wizyty pacjentom oraz poinformowania o zmianach w organizacji pracy szpitala.
  • Rekomendujemy bieżące aktualizowanie informacji na stronach internetowych placówek onkologicznych.

2.2. Opieka nad pacjentami onkologicznymi

  • Zalecamy realizowanie standardowej diagnostyki i leczenia chorych z podejrzeniem lub potwierdzeniem nowotworu złośliwego, po uprzednim wykluczeniu objawów infekcji.
  • Rekomendujemy kontynuację leczenia przeciwnowotworowego, w szczególności realizację planowanych zabiegów.
  • Zalecamy, aby we wszystkich przypadkach, w których jest to możliwe, ograniczać czas trwania pobytu w szpitalu – skrócenie czasu ekspozycji zmniejsza ryzyko transmisji zakażenia.
  • Badania kontrolne w okresie do 5 lat po zakończeniu leczenia mogą być odraczane, jeśli stan pacjenta jest stabilny.
  • Badania kontrolne w dłuższym okresie po zakończeniu leczenia nowotworu (powyżej 5 lat) w chwili obecnej powinny być realizowane poza ośrodkami onkologicznymi i/lub ewentualnie w formie tele-konsultacji.
  • Prosimy o stosowanie się do zaleceń szczegółowych naukowych towarzystw onkologicznych:

2.3. Funkcjonowanie placówek onkologicznych

  • Należy maksymalne zminimalizować dostęp do placówki onkologicznej osobom, których obecność nie jest konieczna.
  • Każda osoba wchodząca do placówki onkologicznej powinna poddać się procedurom epidemicznym / przejść przez śluzę (wydzielone wejścia do szpitali - kontenery lub namioty przed szpitalami).
  • Zaleca się odizolowanie oddziałów SOR od oddziałów onkologicznych.

2.4. Organizacja pracy personelu medycznego

  • Rekomendujemy ograniczenie w przypadku pracowników szpitali i oddziałów onkologicznych pracę tylko w jednym ośrodku w celu wyeliminowania ryzyka przenoszenia na personel i pacjentów zakażenia koronawirusem. Dotyczy to zarówno pracy w innych szpitalach, dyżurów na innych oddziałach, jak również poradni zewnętrznych (również prywatnych).
  • Rekomendujemy zmianowy tryb pracy. Stworzenie co najmniej dwóch stałych zespołów zajmujących się diagnostyką i leczeniem pacjentów onkologicznych, które mają ze sobą stały kontakt, ale wyłącznie elektroniczny.

2.5. Ochrona personelu medycznego

  • Wskazane jest, aby personelowi onkologicznemu umożliwić priorytetowy dostęp do testów, w celu skrócenia czasu eliminacji z pracy.
  • Zalecamy postępowanie zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące środków ochrony indywidualnej, które można dopasować do poszczególnych stanowisk pracy.
  • Zgodnie z ww. rekomendacjami należy pamiętać o podstawowej zasadzie: chronimy twarz (oczy, nos i usta) i dezynfekujemy ręce. W zależności od stopnia narażenia na zakażenie stosuje się adekwatny ubiór ochronny, w skład którego wchodzą maski, gogle, fartuchy.
  • W Dolnośląskim Centrum Onkologii opracowano w oparciu o te rekomendacje podział na ubiór ochronny polowy, lekki i ciężki. Wersja polowa służy do pracy np. w śluzie epidemiologicznej (przesiew pacjentów i osób towarzyszących), stąd jej nazwa. Wersja lekka, np. technicy radiologii i radioterapii mający kontakt z pacjentem w odległości mniejszej niż 1 m. Wersja ciężka – tylko przy pacjencie z rozpoznaniem COVID-19.

2.6. Postępowanie z zakażonym personelem medycznym i pacjentami

  • Wymagane jest postępowanie zgodne z zasadami określonymi przez Głównego Inspektora Sanitarnego / osoby z rozpoznaniem COVID-19 muszą być natychmiast odizolowane (z objawami i bez objawów) / oddziały, na których pracował zakażony personel muszą być czasowo wyłączone z użytku.

Niezmiennie apelujemy do pacjentów i personelu medycznego o odpowiedzialność i zrozumienie.

Informacje o zmianach w organizacji pracy centrów onkologii, dostępne są na stronach internetowych placówek: